Gdy w fermie znajdują się lochy produkcyjne, to okresowo wymienia się ich część wprowadzając do gospodarstwa określoną partię loszek. Nazywane jest to „remontem stada”. Przyjęło się, że loszki stanowią około 35-45% wielkości stada podstawowego i jest to wartość optymalna. Wysoki procent wymienianych samic jest czynnikiem powodującym wzrost kosztów utrzymania stada podstawowego ale działania takie wpływają korzystnie na wzrost efektywności produkcyjnej.
Selekcja stada powiązana jest z dokumentacją fermową i możliwością prowadzenia szybkich analiz. Farmer musi znać swoje stado. Musi dokładnie analizować produkcyjność poszczególnych samic i podejmować szybkie decyzje o eliminacji ze stada loch o niskiej produkcyjności.
- Czynniki determinujące selekcję loch stada podstawowego:
- Kontuzje- urazy kończyn, technopatie.
- Powtarzanie rui, długi okres międzyciążowy.
- Niska plenność- poniżej 12 prosiąt w miocie.
- Niska waga prosiąt w dniu porodu.
- Mała ilość prosiąt żywych w miocie.
- Mała ilość prosiąt w dniu odsadzenia, czyli odchowywanych (przyjmuje się, że do odsadzenia straty nie powinny przekraczać 10%).
- Niska cykliczność- poniżej 2,3 cyklu w roku.,
- Wiek samic.
- Nieczynne sutki, wrzody wymienia.
Pamiętajmy:
Dzięki selekcji sami tworzymy swoje stado podstawowe! Wyselekcjonowane stado loch o bardzo wysokiej produkcyjności!
Najczęściej spotykam się z dwoma rodzajami remontowania stada loch. Jednym jest zakup loszek z gospodarstw zajmujących się ich produkcją – hodowle zarodowe, drugim tzw. „chów satelitarny”, czyli hodowanie loszek we własnym gospodarstwie w oparciu o lochy stada podstawowego i genetykę dostarczaną poprzez porcje inseminacyjne lub knury.
Loszki doskonale wyselekcjonowane są bez wad anatomicznych, idealne eksterierowo, z dobrze ukształtowanym wymieniem, z satysfakcjonującą liczbą sutków- minimum 14 (po 7 w rzędzie) oraz o wysokim statusie zdrowia.
- Parametry loszki remontowej wprowadzanej do sektora „rozrodu”:
- Wiek powyżej 230 dni życia.
- Waga powyżej 130 kg.mc.
- Długość pochwy powyżej 25cm.
- Regularne odstępy międzyrurowe- 21 (+/- 2 dni)!!!
- Krycie/inseminacja w trzeciej stymulowanej rui.
- Podstawowe zasady poprawnej stymulacji rui:
- Samice znajdują się w kojcach zbiorowych o obsadzie nie większej niż 6 sztuk.
- Knur „szukarek” wprowadzany jest do klatki dwa razy dziennie – rano i wieczorem.
- Stosowane są prawidłowe zasady żywienia loszek oczekujących na ruę – wyższa dawka paszy, oraz dodatki witaminowe.
- Światło o natężeniu 150 luksów emitowane jest przez co najmniej 16 godz/dobę.
- W okresach międzyrujowych samice przebywają w kojcach bez dostępu do knurów (jest to tzw. okres wyciszenia).
- Czynniki determinujące plenność samic:
- Genetyka.
- Parametry loszek remontowych: wiek, waga, 3 ruja, długość pochwy.
- Strategie żywienia w laktacji- mleczność, wielokrotność karmienia- sekrecja insuliny i jej wpływ na hormony podwzgórza- prof. B. Kemp- Uniwersytet w Wageningen.
- Inseminatorzy- praca z knurem- stymulacja, krycie o czasie- inseminacja w przeciągu 20 minut od chwili wystymulowania loszek, technika krycia- pora inseminacji, ilość zabiegów, znaczenie kataterów pozostawianych w drogach rodnych!
- Technologia fermy- konstrukcja kojców, „blokady”- kojce indywidualne, lite furtki i ściany blokad- nie stymulować przed czasem loch sąsiadek!
- Ustawienie samic po kryciu: 3-28 dzień!
- Długość dnia świetlnego- 150 luksów!
Praca z loszkami- wyważenie korzyści płynących z ekonomii- stymulacji rui, a plenności płynącej z większego wykorzystywania rui naturalnej!
Lek. wet. Wojciech Kempa
Specjalista Chorób Trzody Chlewnej- Vet-Com Sp.zo.o.
Kongres Olsztyn 2007
Lek. wet. Wojciech Kempa