Od dnia 1 października 2009 r. obowiązuje Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Polską a Kanadą (Dz. U. z 2009r. Nr 133, poz. 1095) oraz Porozumienie Administracyjne w sprawie stosowania umowy o zabezpieczeniu społecznym między Polską a Kanadą (Dz. U. z 2009 r. Nr 133, poz. 1097) podpisane w dniu 2 kwietnia 2008 r. w Warszawie.
Umowa polsko-kanadyjska nie ma zastosowania do osób objętych wyłącznie Planem Emerytalno-Rentowym Prowincji Quebec, który obowiązuje w tej prowincji w miejsce Planu Emerytalno-Rentowego Kanady.
Umowa ta reguluje stosunki między Polską a Kanadą w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania emerytur i rent osobom, które pracowały w tych państwach oraz transferu świadczeń przyznanych przez instytucję ubezpieczeniową jednego państwa osobom zamieszkałym w drugim państwie. Obejmuje zakresem podmiotowym każdą osobę, która podlega lub podlegała ustawodawstwu jednego lub każdego z państw tzn. Polski i Kanady, oraz inne osoby, które wywodzą swoje prawa od takiej osoby, np. obejmuje członków rodziny.
KRUS występuje w Umowie, jako instytucja łącznikowa i właściwa w zakresie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników.
Realizując Umowę KRUS będzie ustalać uprawnienia do następujących świadczeń:
- emerytur rolniczych i rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy,
- rent rodzinnych z systemu ubezpieczenia społecznego rolników po osobach, które pracowały w obu państwach,
- jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej,
- rent rolniczych z tytułu wypadków przy pracy rolniczej i rolniczych chorób zawodowych,
- zasiłków pogrzebowych.
W świetle Umowy osoba, która pracowała w obu państwach może nabyć uprawnienia emerytalno-rentowe w każdym z nich, jeżeli spełni warunki wymagane ustawodawstwem wewnętrznym. W świetle Umowy dopuszczalne będzie więc pobieranie równoczesne emerytur lub rent z obu państw.
Postanowienia Umowy umożliwiają sumowanie okresów ubezpieczenia przebytych w każdym z państw – Stron Umowy dla celów przyznania emerytury lub renty zarówno przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia społecznego, jak i przez instytucję kanadyjską. Wpływ na prawo do świadczeń emerytalno-rentowych w kanadyjskim systemie zabezpieczenia społecznego, oprócz okresów zatrudnienia i opłacania składek mają również okresy legalnego zamieszkania na terenie Kanady. Tak więc, jeżeli rolnik (domownik) nie legitymuje się wymaganym w Polsce okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu (w przypadku emerytury jest to okres 25 lub 30 lat) ustalając prawo do emerytury/renty KRUS uwzględni również okres zatrudnienia (zamieszkania) w Kanadzie.
Jeżeli rolnik (domownik) nie spełnia warunków do przyznania świadczenia emerytalno-rentowego po zsumowaniu okresów ubezpieczenia w Polsce i w Kanadzie, a posiada okresy ubezpieczenia w państwie trzecim, z którym Polska i Kanada związane są umową o zabezpieczeniu społecznym, prawo do świadczeń KRUS ustali sumując okresy ubezpieczenia w Polsce, Kanadzie i w państwie trzecim. Świadczenia przyznawane przez KRUS za łączone (polskie i kanadyjskie) okresy ubezpieczenia obliczane będą proporcjonalnie do długości okresów przebytych w Polsce w stosunku do sumy okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Kanadzie.
Z systemu kanadyjskiego przysługują następujące świadczenia:
-
emerytura przysługująca z tytułu zamieszkania w Kanadzie (Old Age Security),
-
emerytura przysługująca z tytułu zakończenia zatrudnienia (Retirement pension),
-
świadczenia dla osób pozostałych przy życiu (Survivors’ benefis),
-
renta z tytułu niezdolności do pracy (Disability benefis),
-
świadczenia dla dzieci (Surviving Child or Disabled Contributor’s Child).
W Umowie przewidziana została także możliwość przekazywania (transferu) emerytury lub renty przysługującej z jednego państwa do miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy w drugim państwie. Od 1 października 2009 r. osoba uprawniona do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników będzie mogła mieć wypłacane to świadczenie na rachunek bankowy w Kanadzie, o ile złoży w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniosek o transfer.
Ze strony KRUS jednostką wyznaczoną do realizacji Umowy polsko-kanadyjskiej i udzielania wszelkich informacji oraz bezpośredniej pomocy osobom zainteresowanym uzyskaniem polskiej emerytury lub renty z tytułu okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce w systemie rolniczym i okresów ubezpieczenia przebytych w Kanadzie w zakresie załatwiania wniosków o świadczenia z tytułu inwalidztwa, starości, śmierci żywiciela rodziny oraz rent z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych a także zasiłków pogrzebowych po emerytach/rencistach jest:
Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego
Oddział Regionalny w Krakowie –
Placówka Terenowa w Nowym Sączu
ul. Młyńska
833-300 Nowy Sącz
telefony:
+48 (18) 440-73-03
+48 (18) 440-73-05
+48 (18) 440-73-06
+48 (18) 440-73-07
fax.:+48 (18) 440 72 98
e-mail: nowysacz(at)krus.gov.pl
Wnioski o świadczenia na podstawie Umowy polsko-kanadyjskiej można składać również w każdej jednostce organizacyjnej KRUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania (położenie gospodarstwa rolnego).
Informacje na temat zastosowania Umowy do świadczeń emerytalno-rentowych z KRUS można uzyskać także w Centrali KRUS, pełniącej w ramach Kasy funkcję instytucji łącznikowej przy realizacji umowy polsko-kanadyjskiej:
Centrala
Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego
Biuro Świadczeń
Al. Niepodległości 190
00-608 Warszawa
tel.: + 48 (22) 5926412
e-mail: bs(at)krus.gov.pl
Odpowiednio, w Kanadzie informacje oraz bezpośrednią pomoc osobom zainteresowanym uzyskaniem kanadyjskich świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i w Kanadzie udzielą placówki Service Canada.
Za realizację Umowy po Stronie kanadyjskiej odpowiada
International Operations Division
Service Canada,
Department of Human Resources and Skills
Development 355, North River Road, Ottawa, Ontario K1A 0L4, Canada
Informacje dotyczące możliwości uzyskania świadczeń kanadyjskich z zastosowaniem nowej Umowy można także znaleźć na stronie internetowej instytucji kanadyjskiej pod adresem http://www.servicecanada.gc.ca/ oraz pod numerami telefonów:
+1 800 454-8731, 1 800 255-4786 (TTY) – dostępne z Kanady lub USA;
+1-613-957-1954 – dostępny z innych krajów
Materiały informacyjne w języku angielskim opracowane przez instytucję kanadyjską, dotyczące stosowania Umowy polsko-kanadyjskiej o zabezpieczeniu społecznym dostępne są na kanadyjskiej stronie internetowej:
http://www.rhdcc-hrsdc.gc.ca/eng/isp/pub/ibfa/poland-i.shtml
lub
http://www.rhdcc-hrsdc.gc.ca/eng/isp/pub/ibfa/pdf/poland-i.pdf (plik pdf).
Informacje dotyczące składania wniosków o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego rolników przez osoby zamieszkałe w Polsce i w Kanadzie oraz ustalania przez KRUS prawa do rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych są dostępne w serwisie informacyjnym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w zakładce Współpraca z zagranicą pod linkiem: Umowa z Kanadą o zabezpieczeniu społecznym