Przyczyny i przebieg najczęściej występujących zakażeń płuc i przewodu pokarmowego cieląt

Schorzenia nowo narodzonych cieląt stanowią najważniejszą część strat ponoszonych w hodowli bydła. Upadki cieląt w pierwszym miesiącu życia mogą dochodzić do 84% łącznych przypadków zejść śmiertelnych, a najwyższy ich odsetek odnotowywany jest w pierwszych trzech tygodniach życia. Przykładowe straty z powodu zachorowań upadków wynoszących 20% nowo narodzonych cieląt generują straty sięgające 38% zysku netto (Blond, 1989).

Zachorowania z objawami biegunki wśród cieląt w pierwszych tygodniach życia są wynikiem kontaktu z czynnikiem zakaźnym, wśród których wymienia się rotawirusy, koronawirusy, enteropatogenne szczepy Escherichia coli, niektóre serowary gatunku Salmonella oraz kryptosporydia.

Problem biegunek u cieląt w aspekcie zachorowalności i odsetka zejść śmiertelnych jest najwyższy do 8 tygodnia życia cielęcia.

Natomiast schorzenia układu oddechowego opisywane jako „grypa cieląt” są wynikiem zakażenia powodowanego przez ponad 20 patogenów, do których zaliczamy: wirus syncytialny bydła (BRSV), wirus parainfluenzy 3 (PI-3), wirus wirusowej biegunki bydła i choroby błon śluzowych (BVD/MD), herpeswirus bydła (BHV-1), adenowirusy, rhinowirusy, reowirusy, enterowirusy, M. haemolitica, P. multocida, Actinomyces pyogenes oraz mykoplazmy i chlamydiofilie. Zakażenia te mogą utrzymywać się w stadzie nawet do 8 miesiąca życia, choć skutki przechorowania są stwierdzane dopiero u dorosłego bydła.

Poza ww. czynnikami powodującymi biegunki i schorzenia układu oddechowego wymieniane są także czynniki niezakaźne, jak: nie podanie siary po urodzeniu lub zbyt niska koncentracja immunoglobulin w siarze, sezon naarodzin, szczególnie istotny wprzypadku bydła ras mięsnych, dystocia, płeć i masa urodzeniowa cieląt oraz środowisko w którym przebywają zwierzęta.

  • Skuteczność ograniczenia strat związanych z wysokim odsetkiem zachorowań i upadków wśród cieląt w pierwszych miesiącach życia wymaga podjęcia działań obejmujących:
  • 1. wczesne odpajanie siarą,
  • 2. ograniczenie możliwości kontaktu generalnych czynnikiem zakaźnym oraz
  • 3. rozpoznanie problemu – badania diagnostyczne.

dr Krzysztof Rypuła
Katedra Epizootiologii i Administracji Weterynaryjnej z Kliniką
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Akademia Rolnicza we Wrocławiu
Ferma Bydła 2006

dr Krzysztof Rypuła