Informacja o podatkach w rolnictwie

System podatkowy w rolnictwie obejmuje m.in. podatek rolny, podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek od towarów i usług, podatek dochodowy z działów specjalnych produkcji rolnej.

Opodatkowanie gospodarstw rolnych podatkiem rolnym regulują przepisy:

ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006r. Nr 136, poz. 969 z późn.zmian.),
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie zaliczenia gmin oraz miast do jednego z czterech okręgów podatkowych (Dz.U. Nr 143, poz. 1614 ),
komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 17 października 2008 w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres pierwszych trzech kwartałów 2008 r. (M. P. z 2008 r. Nr 81, poz. 717); dla każdego roku podatkowego wydawany jest odrębny komunikat Prezesa GUS.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem rolnym są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Stawka podatku rolnego dla gruntów gospodarstwa rolnego wynosi równowartość pieniężną 2,5 q żyta od 1 ha przeliczeniowego (tj. 139,50 zł/1ha w 2009 roku).

Liczbę hektarów przeliczeniowych ustala się na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego (4 okręgi podatkowe w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych).

Natomiast grunty o powierzchni poniżej 1 ha, sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza są opodatkowane podatkiem rolnym według stawki wynoszącej równowartość pieniężną 5 q żyta od 1 ha, obliczonej według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy (tj. 279,00 zł/1 ha w 2009 roku). Rady gmin mogą obniżyć ceny skupu przyjmowane jako podstawa obliczenia podatku rolnego na obszarze gminy.

Zgodnie z przepisami w/w ustawy o podatku rolnym zwolnione są od podatku rolnego:

1) użytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych,

2) grunty położone w pasie drogi granicznej,

3) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją – w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich,

4) grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha:

będące przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabyte w drodze umowy sprzedaży,
będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,
wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objęte w trwałe zagospodarowanie,

5) grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków – na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania,

6) grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia – na 1 rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów,

7) grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć nie więcej niż 20 % powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej niż 10 ha – na okres nie dłuższy niż 3 lata, w stosunku do tych samych gruntów,

8) użytki ekologiczne,

9) grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę,

10) grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywalach,

11) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

12) grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy:

osiągnęli wiek emerytalny,
są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy,
są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym albo niezdolnymi do samodzielnej egzystencji.

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Rada Gminy stosownie do art. 13e ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia i ulgi przedmiotowe niż określone w ustawie.

Podatek od nieruchomości i podatek od środków transportowych regulują przepisy:
– ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.).

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Rady gmin określają wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki na 2009 rok nie mogą przekroczyć rocznie:

1) od gruntów:
a) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 0,74 zł od 1 m2 powierzchni,
b) pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych – 3,90 zł od 1 ha powierzchni,
c) pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,37 zł od 1 m2 powierzchni,

2) od budynków lub ich części:
a) mieszkalnych – 0,62 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 19,81 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej
c) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 9,24 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
d) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych – 4,01 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
e) pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 6,64 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,

3) od budowli – 2% ich wartości określonej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 3-7 w/w ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Zasady funkcjonowania podatku od towarów i usług w rolnictwie zostały określone m.in. w:

ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.),
rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 212, poz. 1336 z póżn. zm.),
rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 z późn. zm.).

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług produktów rolnych umożliwia producentom rolnym odliczenie podatku VAT zawartego w cenach środków nabywanych do produkcji rolnej. System zryczałtowanego zwrotu podatku VAT polega na uproszczonym rozliczaniu podatku VAT od sprzedaży produktów rolnych. Rolnicy „ryczałtowi” są zwolnieni z wystawiania faktur, prowadzenia ewidencji sprzedaży, składania w urzędach skarbowych deklaracji VAT, dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. Zryczałtowany zwrot podatku VAT polega na tym, że kwota ryczałtu (6 % ceny sprzedaży netto) jest wypłacana rolnikowi przez nabywcę produktów rolnych. Nabywca produktów rolnych – podatnik podatku VAT – wypłacony rolnikowi ryczałt podatkowy rozlicza z urzędem skarbowym jako podatek naliczony. Rolnicy ryczałtowi mają prawo do wyboru rozliczania się według zasad ogólnych po spełnieniu następujących warunków:

1) dokonania w poprzednim roku podatkowym sprzedaży produktów rolnych o wartości przekraczającej 20 tys. zł,

2) dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w urzędzie skarbowym,

3) prowadzenia przez okres co najmniej 3 kolejnych miesięcy poprzedzających miesiąc, od którego rolnik zamierza rozliczać się według zasad ogólnych, dziennej ewidencji sprzedaży,

4) prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów umożliwiającej sporządzanie deklaracji dla podatku od towarów i usług. Rolnicy, którzy wybiorą możliwość rozliczania się z podatku VAT według zasad ogólnych mogą powrócić do systemu ryczałtowego nie wcześniej niż po upływie 3 lat od daty rezygnacji z zasad ryczałtowych.

Rolnicy zobowiązani, na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości, do prowadzenia ksiąg rachunkowych rozliczają podatek VAT na zasadach ogólnych.

Podatek dochodowy z działów specjalnych produkcji rolnej jest regulowany przepisami:

ustawy z dnia 26 lipca 1992 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.),
ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.),
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 września 2008 r. w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej (Dz. U. Nr 173, poz. 1073).

Zgodnie z ww. ustawami o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych, dochód uzyskiwany ze źródła dochodów jakim są działy specjalne produkcji rolnej stanowi podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Przy czym zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg wykazujących przychody, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa ogłasza w drodze rozporządzenia normy szacunkowe ww. dochodów zmieniając je corocznie w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarowej produkcji rolniczej, ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.