Rośliny miododajne

Rośliny miododajne

Rośliny miododajne, to inaczej rośliny pszczelarskie, czy też rośliny pożytkowe o barwnych i wonnych kwiatach, kwitnące długo i obficie. Dostarczają one pszczołom surowca do produkcji miodu, czyli: nektaru, spadzi i pyłku. Produktem roślin miododajnych jest nektar, a pszczelim – miód. Pszczoły zbierają nektar i pyłek kwiatowy, który stanowi ich pożywienie i zapylają w ten sposób rośliny owadopylne.

Ze względu na rodzaj zbieranego przez pszczoły surowca pożytki podzielić można na:

Pszczoła na roślinie miododajnej

Pyłek kwiatowy – przynoszony jest do rodziny w postaci obnóży pyłkowych. Pszczoły zbierają pyłek z roślin owadopylnych i wiatropylnych. Obnóża przechowywane są w tak zwanych koszyczkach, umieszczonych na goleniach trzeciej pary odnóży pszczoły. #zdjecie0#Pyłek składa się w komórkach plastra, a po fermentacji powstaje z niego pierzga. Stanowi ona dla pszczół źródło witamin i białka. Roczne zaopatrzenie rodziny pszczelej na pyłek wynosi 20-30 kg.

Nektar – to słodka wydzielina kwiatowych i pozaświatowych nektarników. W jego skład wchodzi od 5-70 proc. cukrów. Są to przede wszystkim cukry proste (tj. glukoza i fruktoza) oraz sacharoza. Nektar zawiera też kwasy organiczne, barwniki, olejki eteryczne, aminokwasy, sole mineralne i witaminy. Z nektaru powstaje miód nektarowy inaczej zwany kwiatowym.

Spadź – to słodka wydzielina, którą znajduje się na gałązkach i liściach roślin iglastych i liściastych. Jest produktem szkodników roślin, tj.: mszyc, czerwców i miodówek. Owady te odżywiają się sokiem roślinnym, zawierającym cukry i związki azotowe, a gdy je wykorzystają, ich nadmiar wydalają w postaci słodkiej rosy. Produkt ten zbierają pszczoły, gdyż znajdują się w nim: cukry proste (glukoza i fruktoza), dwucukry (maltoza sacharoza), trój cukry (maltoza, rafinoza) oraz wielocukry (dekstryny). Ponadto w spadzi znajdują się znaczne ilości soli mineralnych, żywic i garbników. Z tego produktu powstaje miód spadziowy.

Rośliny miododajne można podzielić na:

Rośliny miododajne Facelia Rośliny jednoroczne (rzepak, gorczyca biała, gryka zwyczajna, facelia błękitna, ogórecznik lekarski, słonecznik zwyczajny, ostropest plamisty, pszczelnik mołdawski, niecierpek Roylego, kleoma) – to rośliny zielne o cyklu rozwojowym zamykającym się w obrębie jednego roku. U przeważającej większości tych roślin cykl ten rozpoczyna się na wiosnę kiełkowaniem z nasion i kończy jesienią wydaniem nasion (jare). U niektórych roślin cykl ten zaczyna się już jesienią (ozime). Rośliny jednoroczne spotyka się w zwartych uprawach polowych, stanpowiąc obfity pożytek w postaci miodu odmianowego. Część z tych roślin odznaczają się krótkim okresem wegetacji, dlatego można je wysiewać w róznych terminach. Dzięki temu wypełniają luki w pożytkach lub jako poplon i dostarczają pszczołom pyłku potrzebnego do przygotowania rodzin na zimę.

Rośliny dwuletnie (żmijowiec, nostrzyk, rezeda, łopian pajęczynowaty, szczeć pospolita, oset, naparstnica purpurowa, dziewanna wielokwiatowa, wiesiołek dwuletni, wilczomlecz groszkowy) – to rośliny zielne, które żyją dwa sezony wegetacyjne. W pierwszym roku wegetacji tych roślin wytwarzają one tylko rozedy liści, które stanowią podstawę do wybudowania systemu korzeniowego. W drugim roku wegetacji, rosliny dwuletnie rozpoczynają kwitnienie, zazwyczaj pod koniec kalendarzowej wiosny, w momencie gdy w glebie jest sporo wilgoci, a temperatura ustabilizowana. Rośliny aż do jesieni wydają pojedyncze kwiaty, zwiększając szansę, że dojrzewające nasiona, znajdą odpowiednie warunki do wschodów. W momencie wydania nasion rosliny macierzyste giną. W pierwszym roku uprawy, rosliny te nie dostarczają pszczołom pożytku.

Rośliny miododajne Chaber BławatekByliny (m.in. śnieżyczka przebiśnieg, szafran spiski, cebulica dwulistna, sasanka, podbiał pospolity, mniszek pospolity, chaber, karczoch hiszpański, cykoria podróżnik, języczka pomarańczowa, jeżówka purpurowa, ostrożeń, przegorzan, rożniak przerośnięty, nawłoć, starzec Fuchsa, koniczyna, lucerna, sparceta siewna, komornica zwyczajna, groszek bulwiasty) – to rośliny zielne, nazywane trwałymi lub wieloletnimi. Raz zasiane czy zasadzone, utrzymują się w jednym miejscu przez minimum dwa lata. Części nadziemne bylin, co roku całkowicie obumierają, natomiast części podziemne (tj. karpy, bulwy, kłącza, cebule) pozostają trwałe. Wiosną, wyrastają z nich nowe pędy, które kwitną i wydają nasiona. Przy rozmnażaniu z nasion jedne byliny kwitną w tym samym roku, inne w drugim, ale także w trzecim roku uprawy (np. języczka pomarańczowa, trojeść amerykańska).

Rośliny miododajne LawendaKrzewinki i półkrzewy (hyzop lekarski, lawenda, macierzanka właściwa (tymianek), szałwia, wrzos zwyczajny, wrzosiec). Krzewinki to rośliny o małych rozmiarach, do 0,5 m wysokości, o częściowo zdrewniałych łodygach i zielonych liściach w zimie. Półkrzewy natomiast to rośliny trwałe, o zdrewniałych pędach w części dolnej i nie zdrewniałych w części wierzchołkowej, zazwyczaj przemarzających podczas zimy. Nowe pędy półkrzewów wyrastają wiosną ze zdrewniałej części pędów ubiegłorocznych lub starszych. Krzewinki i półkrzewy są roślinami wieloletnimi, utrzymującymi się na jednym stanowisku wiele lat.

Krzewy (m.in. śnieguliczka, suchodrzew pospolity, krzewuszka cudowna, kolkwicja, amfora krzewiasta, karagana syberyjska, moszeniec południowy, malina właściwa, ognik szkarłatny, tawuła japońska, irga) – to rośliny wieloletnie o zdrewniałych pędach. Rozgałęziają się nad ziemią i osiągają wysokość od 0,5 do 5 m.

Rośliny miododajne drzewaDrzewa (wierzba, klon, drzewa owocowe, robinia akacjowa, lipa, drzewa parkowe np. tulipanowiec amerykański, kasztan jadalny) – są roślinami trwałymi, żyjącymi dziesiątki, a nawet setki lat. Drzewa mają zdrewniały pęd główny – pień. Pędy boczne, nazywane konarami, tworzą koronę. Pędy drzew przyrastają każdego roku na długość i grubość. Drzewa osiągają wysokość od pięciu do kilkudziesięciu metrów.

Wśród omówionych powyżej gatunków roślin miododajnych znajdują się te, które występują w Polsce masowo, zapewniając miód towarowy. Są też gatunki występujące rzadko. Warto też zauważyć, że nie są to wszystkie rośliny miododajne, jakie można spotkać w literaturze pszczelarskiej, ale zapewne najważniejsze.

Źródło: CBR Rolniczy Magazyn Elektroniczny