Higiena żywienia zwierząt

Higiena to zbiór działań mający na celu utrzymanie zdrowotności stada zwierząt. Higiena żywienia zwierząt jest elementem szeregu tych działań. Jest podstawowym sposobem zapewnienia zdrowia stada w trakcie produkcji co bezpośredni wpływają na wyniki produkcyjne.

Praca nad zapewnieniem higienicznego żywienia zwierząt jest działaniem wieloetapowym i płaszczyznowym. Rozpoczyna się „na polu” w trakcie uprawy późniejszych pasz, a kończy się z momentem pobrania paszy przez zwierzę. Celem tych działań jest otrzymanie produktu spożywczego o wysokiej jakości technologicznej oraz będącego w pełni bezpiecznym dla konsumenta.

Podczas szeroko pojętej produkcji pasz wyróżniamy wiele etapów w trakcie których możemy istotnie zmienić higieniczność pasz. Pierwszym etapem jest uprawa roślin na paszę dla zwierząt. Głównym zagrożeniem jest obecność grzybów. Ich bytowanie na materiale roślinnym jest zjawiskiem normalnym, jednakże nadmierny rozwój w połączeniu z produkcją mykotoksyn jest zjawiskiem niebezpiecznym przede wszystkim dla konsumenta produktów zwierzęcych. Negatywne działanie mykotoksyn na organizm zwierzęcy obserwujemy przy wysokiej akumulacji tych metabolitów w organizmie. Jednakże związki te odkładają się sukcesywnie w tkankach zwierzęcych, a w rezultacie są spożywane przez ludzi będą częstokroć przyczyną nowotworów. Najskuteczniejszym sposobem ograniczenia tego problemu jest odpowiednie postępowanie z materiałem roślinnym po zbiorze – począwszy od prawidłowego suszenia, kiszenia, aż po zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania.

Zapewnienie odpowiedniej czystości mikrobiologicznej pasz oraz komponentów paszowych uważane jest za kluczowy punkt związany z higieną żywienia zwierząt. Program zwalczania salmonelli w stadach drobiu wymusza na hodowcach szczególne zwrócenie uwagi na aspekty mikrobiologiczne pasz. Dobranie odpowiednich warunków obróbki termicznej paszy oraz kontrola mikrobiologiczna komponentów paszowych wydaje się być najprostszym i najskuteczniejszym sposobem zapewniania wysokiej jakości higienicznej pasz. Należy pamiętać, iż zanieczyszczona mikrobiologicznie pasza jest główną przyczyną wielu schorzeń układu pokarmowego. Nie bez znaczenia jest także jakość mikrobiologiczna wody używanej do pojenia zwierząt. Znaczenie ma nie tylko sama woda, także czystość linii pojenia ma ogromne znaczenie.

Należy mieć na uwadze szereg pierwiastków i związków chemicznych dostarczanych w diecie, a także wodzie do organizmu ptaka. Szczególnie tych toksycznych dla zwierząt i ludzi – arsen, dioksyny, rtęć itp. Ich ilość w diecie zależy głównie od źródła z jakiego pochodzi dieta i należy mieć to na uwadze podczas bilansowania diety.

Jakość higieniczna diety to złożony problem mający ogromny wpływ na uzyskane wyniki produkcyjne i co za tym idzie zyskowność produkcji. Należy także pamiętać, że higiena żywienia zwierząt przekłada się bezpośrednio na jakość oraz bezpieczeństwo produktów spożywczych co jest szczególnie ważne.

prof. dr hab. Andrzej Rutkowski, mgr inż. Sebastian Kaczmarek – Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu