Rynek trzody chlewnej – aktualny i przewidywany stan

Rynek trzody chlewnej - aktualny i przewidywany stan

Z ostatnich informacji opublikowanych przez Komisję Europejską wynika, że produkcja trzody chlewnej w UE-27 w 2008 r. obniżyła się o 2 proc., natomiast w 2009 r. nastąpił kolejny jej spadek o niemal 3 proc. W 2008 r. najtrudniejsze warunki chowu wystąpiły w krajach UE-12, gdzie produkcja trzody chlewnej zmniejszyła się o 7 proc., natomiast w 2009 r. spadek ten wyniósł 8 proc.

Od pierwszych miesięcy 2009 r. ceny trzody chlewnej w Unii Europejskiej wykazywały spadkowy trend, w porównaniu z 2008 r., mimo dalszego spadku produkcji. Spadek cen był spowodowany załamaniem eksportu, tylko w I półroczu 2009 r. eksport wieprzowiny z UE-27 do krajów trzecich obniżył się o 16,5 proc., czyli o 154 tys. ton.

W Polsce mimo znacznego załamania produkcji, odnotowano rekordowo wysokie ceny w 2009 r. Jeszcze w 2008 r. ceny skupu trzody wzrosły jedynie o 16 proc. w stosunku do niskich poziomów w latach 2006-2007. Natomiast w ciągu I półrocza 2009 r. średni poziom cen skupu trzody w Polsce wyniósł 4,78 zł/kg i o 25 proc. przekraczał średni poziom cen w porównaniu z I półroczem 2008 r. W drugim półroczu 2009 r. ceny skupu trzody stopniowo się obniżały, by w grudniu osiągnąć poziom około 4,30 zł/kg. Na ukształtowanie się cen w pierwszych miesiącach 2010 r. będą miały wpływ wyniki dalszego spadku produkcji w 2009 r., kursu złotego względem euro i spadkowej tendencji cen trzody w krajach Unii Europejskiej w tym okresie.

W Unii Europejskiej, w wyniku dalszego spadku produkcji i eksportu, przeciętna cena trzody klasy E w I półroczu 2009 r. wynosiła 140,92 euro/100 kg wagi poubojowej i była o 3 proc. niższa niż w I półroczu 2008 r. W II półroczu 2009 r. stopa spadku cen była wyższa niż w poprzednim półroczu.

Ceny trzody chlewnej

Spadek pogłowia trzody chlewnej w Polsce

Ostatnie kilka lat były najdłuższym okresem systematycznego pogarszania się warunków chowu trzody chlewnej w Polsce i związanym z tym ograniczaniem się tego chowu. Wyraźne pogorszenie się opłacalności mierzone relacją cen trzody do cen pasz nastąpiło latem 2006 r. po żniwach i zaczęło się rocznym spadkiem pogłowia macior prośnych w listopadzie 2006 r. Wynikiem tego, w lipcu 2007 r. ogólne pogłowie trzody chlewnej było mniejsze o 4 proc. niż w tym samym okresie 2006 r. W lipcu 2008 r. stopa spadku pogłowia trzody w skali roku wzrosła do 15 proc. natomiast w lipcu 2009 r. pogłowie trzody chlewnej zmniejszyło się o kolejne 7,4 proc. i wyniosło 14,3 mln sztuk.

Korzystnym zjawiskiem w lipcowym spisie pogłowia był 2 proc. wzrost pogłowia macior prośnych, który był skutkiem znaczącej poprawy opłacalności chowu w I połowie 2009 r. Przewiduje się, że w lipcu 2010 r. pogłowie trzody chlewnej może wynieść niemal 15 mln sztuk i być wyższe o 5 proc. niż w lipcu 2009 r. Wzrost pogłowia warchlaków, a zgłasza prosiąt przewyższy ogólny wskaźnik wzrostu.

Eksport, import

W I półroczu 2009 r. eksport trzody chlewnej wyniósł 397,3 tys. sztuk i był o niemal 170 tys. sztuk większy niż w I półroczu 2008 r. Tak duży wzrost eksportu, przy niskim stanie krajowego pogłowia trzody chlewnej, towarzyszył wysoki import. Eksport trzody do UE-27 w I półroczu 2009 r. wyniósł 56,5 tys. sztuk i był o 96 tys. sztuk mniejszy niż w I półroczu 2008 r. Z kolei eksport trzody do państw WNP w I półroczu 2009 r. wzrósł do 340,8 tys. sztuk i był o 266,5 tys. sztuk większy niż w I półroczu 2008 r., w tym do Rosji był prawie ośmiokrotnie większy niż przed rokiem (319,4 tys. sztuk). Eksport trzody chlewnej w I półroczu 2009 r., wyrażony w ekwiwalencie mięsa, wyniósł prawie 19 tys. ton i był o niemal 1 tys. ton mniejszy niż przed rokiem, ponieważ waga eksportowanych sztuk obniżyła się ze 115 do 61 kg.

Import trzody chlewnej wzrósł z 397,7 tys. sztuk w I półroczu 2008 r. do 786,8 tys. sztuk w I półroczu 2009 r. Pochodził on głównie z UE-27, a w tym 407,3 tys. sztuk z Holandii, 195,7 tys. sztuk z Niemiec, 164,3 tys. sztuk z Danii. Średnia waga importowanych sztuk wynosiła niemal 47 kg i było o 1 kg niższa niż przed rokiem. Import żywca wieprzowego, wyrażony w ekwiwalencie mięsa, wzrósł dwukrotnie do 28,8 tys. ton. W UE-27 ceny kupowanej trzody chlewnej wyniosły 1,51 euro/kg wagi żywej i był o około 4 proc. wyższe niż przed rokiem.

Według prognoz, w I półroczu 2010 r. eksport żywca mięsa i przetworów wieprzowych, w ekwiwalencie mięsa, ukształtuje się na poziomie 150 tys. ton i będzie podobny do I półrocza 2009 r. Z kolei import wieprzowiny może wynieść 270 tys. ton i być większy niż przed rokiem o 4 proc. w obrotach handlu zagranicznego wieprzowiną, prawdopodobnie wciąż będzie występował deficyt, który może wzrosnąć o 11 proc. w porównaniu do I półrocza 2008 r. (do 120 tys. ton).

Komisja Europejska przewiduje, że odbudowa produkcji wieprzowiny będzie przebiegała znacznie szybciej w państwach UE-15 niż w UE-12. W 2010 r. produkcja tego gatunku mięsa w UE-15 może wynieść 19070 tys. ton i być zbliżona do poziomu z roku 2007, a także o 1,6 proc. większa niż w latach 2008-2009. Z kolei w krajach UE-12 produkcja wieprzowiny wzrośnie o 5 proc. w porównaniu do 2009 r. (do 3,4 mln ton), ale będzie ona wciąż o około 370 tys. ton mniejsza aniżeli w latach 2006-2007. Przy tak zróżnicowanej sytuacji w sektorze wieprzowiny, przewidywany jest dalszy spadek eksportu z krajów UE-27 na rynek światowy.

Aleksandra Szymańska