To jeden z najtrudniejszych momentów w pracy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – powiedział szef resortu Marek Sawicki podczas narady z kierownictwem i dyrektorami ARiMR, która odbyła się 2 czerwca 2014 r. w siedzibie Agencji w Warszawie.
Minister rolnictwa przybył do siedziby ARiMR z wiceszefową resortu Zofią Szalczyk, a w roli gospodarza wystąpił Prezes ARiMR Andrzej Gross, któremu towarzyszyli wszyscy jego zastępcy: Zbigniew Banaszkiewicz, Jarosław Wojtowicz, Cezary Szeliga, Krzysztof Zalewski i Jarosław Sierszchulski.
Minister Marek Sawicki wyjaśnił, że ta diagnoza wynika z tego, że równolegle toczą się właśnie dwa zupełnie rozbieżne procesy. Jeden z nich to rozliczenie do końca 2015 r. unijnych programów pomocowych z lata 2007 – 2013 – Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Programu Operacyjnego RYBY – a drugie wielkie wyzwanie to przygotowania do nowej perspektywy finansowej na lata 2014 – 2020.
Największym unijnym programem wdrażanym przez ARiMR jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013, którego budżet wynosi ponad 70 mld zł. Większość tych środków została już zagospodarowana, a ponad 55 mld zł trafiło na konta bankowe rolników i innych beneficjentów Agencji. Prezes ARiMR Andrzej Gross zapewnił, że, Agencja ma instrumenty potrzebne do sprawnego rozdzielania wsparcia dostępnego jeszcze w ramach PROW 2007 – 2013, tak, aby w całości je wykorzystać i by nie trzeba było go zwracać do budżetu UE. Jak pokazują sprawozdania z realizacji większości działań inwestycyjnych realizowanych w ramach tego programu, wprowadzone przez ARiMR rozwiązania, zwiększyły sprawność pracy Agencji w tej dziedzinie. Aby jednak w pełni wykorzystać dostępne środki, potrzebne będą jeszcze przesunięcia pomiędzy poszczególnymi działaniami należącymi do PROW 2007 – 2013.
Minister Marek Sawicki zapowiedział, że w ciągu dwóch tygodni powinna zapaść decyzja o przesunięciu dodatkowych pieniędzy na wsparcie w ramach następujących działań: „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Odnowa i rozwój wsi” i ” Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych”. To pozwoli na objęcie pomocą większej liczby wnioskodawców, niż wynikało to z wcześniej przyznanych limitów finansowych na udzielenie takiej pomocy. Minister podkreślał, że zarówno MRiRW jak i ARiMR są jednostkami służebnymi w stosunku do rolników. Zadaniem pracowników tych instytucji jest udzielanie rolnikom możliwie jak największego wsparcia, oczywiście w granicach określonych prawem. Bywają jednak taki sytuacje, gdy pracownicy ARiMR czy MRiRW nie mogą udzielić pomocy rolnikom, gdyż byłoby to działanie bezprawne. W takich przypadkach będzie można skorzystać ze wsparcia zespołów konsultacyjnych. Mają one powstać w najbliższym czasie w każdym województwie w oparciu o pracowników terenowych Ośrodków Doradztwa Rolniczego. Idee tego przedsięwzięcia przedstawiła wiceminister Zofia Szalczyk. Chodzi o to, aby rolnik, który otrzymał wezwanie z ARiMR do uzupełnienia braków we wniosku i nie wie jak to zrobić, mógł udać się do miejscowego ODR i tam uzyskać pomoc od specjalistów.
Drugim ważnym programem, którego rozliczenie dobiega końca, jest Program Operacyjny RYBY 2007 – 2013. Budżet tego programu wynosi ok. 4 mld zł, a ARiMR jest odpowiedzialna za rozdzielenie 2,8 mld zł. Większość środków z PO RYBY 2007 – 2013 Agencja już zagospodarowała, przy czym aż 2,5 mld zł zostało przekazane przez ARiMR rybakom, armatorom statków czy innym beneficjentom. Jeszcze w czerwcu Agencja ogłosi termin przyjmowania wniosków o pomoc w ramach środka „Rybołówstwo przybrzeżne”.
Minister Marek Sawicki zapowiedział również zmiany w zasadach przyznawania płatności bezpośrednich od 2015 r. Mają one polegać m.in. na tym, że większe płatności będą otrzymywali młodzi rolnicy, czyli tacy, którzy nie ukończyli 40 lat, a także osoby specjalizujące się np. w produkcji zwierzęcej czy uprawie roślin motylkowatych i drobnonasiennych. Szef resortu rolnictwa zwrócił także uwagę, na niespotykaną dotychczas skalę pomocy dla rolników, którzy chcą restrukturyzować swoje małe gospodarstwa. Wsparcie dla tak zwanych gospodarstw niskotowarowych było dostępne w Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004 – 2006, ale jego wysokość była wówczas niewielka, wynosiła bowiem 1250 euro na rok i ARiMR wypłacała ją przez 5 kolejnych lat. W nowym Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 wsparcie przeznaczone dla małych gospodarstw na ich restrukturyzację ma wynosić aż 60 tys. złotych. Dzięki takiemu wsparciu małe, aktywne gospodarstwa będą miały szansę rozwijać się i osiągnąć dochody pozwalające na utrzymanie się na rynku.
Warto przypomnieć, że do 21 czerwca 2014 r. w ARiMR trwa nabór wniosków o przyznanie pomocy z działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom”. Dotychczas w tegorocznym naborze o takie wsparcie ubiega się ok. 4 tys. młodych rolników. ARiMR opublikuje listę określającą kolejność przysługiwania pomocy z tego działania do 14 sierpnia 2014 r.