W lutym 2006 roku ministrowie rolnictwa państw Unii Europejskiej przyjęli radykalną reformę sektora cukru.
-
Kluczowymi elementami reformy były:
- obniżka gwarantowanej ceny minimalnej cukru,
- rekompensaty dla rolników,
- utworzenie funduszu restrukturyzacji finansowanego przez producentów cukru.
Działania te miały zachęcić niekonkurencyjnych producentów cukru do wycofania się z rynku. W Polsce reformatorskie decyzje Komisji Europejskiej nie tylko nie wzbudziły entuzjazmu, ale wręcz przeciwnie. Przeciwko ograniczaniu wielkości produkcji protestowali plantatorzy i pracownicy cukrowni przeznaczonych do zamknięcia.Dziś Krajowa Spółka Cukrowa to 7 cukrowni i ponad 36% udziału w rynku.
Właśnie w tych dniach kończy się kampania cukrownicza rozpoczęta na początku września 2009 roku. KSC szacuje, że wyprodukuje około 600 tysięcy ton cukru, z czego 550 tysięcy ton przeznaczone będzie na rynek krajowy. I chociaż Krajowa Spółka Cukrowa jest jednym z 5 producentów cukru na polskim rynku, to po reformie w Polsce brakuje cukru. Import niezbędny był w roku ubiegłym i raczej nie uda się go uniknąć również w tym. Czy o to chodziło w polskiej reformie?
Plantatorzy również nie są zadowoleni. Za ograniczenie i rezygnację z produkcji otrzymali wprawdzie wysokie rekompensaty, ale praktycznie nie mieli wielkiego wyboru, gdyż cukrownie, które odbierały od nich buraki zostały zamknięte. A w niektórych rejonach kraju, tradycja uprawy buraków cukrowych, sięgała ponad stu lat. Co produkować teraz i jak przekształcić gospodarstwo?
Co zrobić z maszynami, które nadają się jedynie do uprawy buraków? Kto doradzi i pomoże w podjęciu decyzji? Może równolegle z programami reformy cukrownictwa powinny powstać programy dla producentów, ułatwiające przeprofilowanie gospodarstw. Przecież sama wypłata pieniędzy to w tym wypadku stanowczo za mało.
Dziś już wiadomo, że w tym roku rozpocznie się prywatyzacja Krajowej Spółki Cukrowej. To dobrze bo własność prywatna jest z reguły lepiej zarządzana niż państwowa, a dodatkowo Skarb Państwa potrzebuje pieniędzy. Jednak na jakich zasadach prywatyzacja zostanie przeprowadzona.
Redakcja Rolna TVP